Co to jest windykacja i na czym polega? Jak przebiega proces windykacji?

Masz problem z uzyskaniem zapłaty za produkty, usługi lub z innego tytułu? W takim razie rozpocznij windykację. To działania, dzięki którym możesz odzyskać należność. Na proces windykacji składają się różne czynności, z których część może się wiązać z poniesieniem kosztów. Jak to przebiega? Co to jest windykacja?

Windykacja – co to?

Pojęcie to pochodzi od łacińskiego słowa „vindicatio” i oznacza dochodzenie roszczeń. To czynności prawne i procesowe, które podejmuje się w celu odzyskania należności, przy czym mowa wyłącznie o działaniach zgodnych z prawem. Przeważnie windykację prowadzą firmy w stosunku do konsumentów lub przedsiębiorstw. Nie musisz tego robić na własną rękę. Wiele firm zleca takie prace zewnętrznym podmiotom, które na określonych warunkach odzyskują dług. Mogą one prowadzić cały proces windykacji od początku do końca, łącznie ze złożeniem pozwu do sądu i wniosku o rozpoczęcie egzekucji do komornika. 

Proces windykacji możesz rozpocząć od razu, kiedy minie termin płatności. Problem nieterminowego regulowania zobowiązań jest jednym z kluczowych w przypadku przedsiębiorstw. Jak wynika z badania Skaner MŚP, przeprowadzonego przez Keralla Research dla BIG InfoMonitor w 3. kwartale 2022 roku, aż 50,8% firm miało faktury przeterminowane o ponad 30 dni. W stosunku do poprzedniego odczytu to wynik większy o 7,3 p.p. Najwięcej problemów mają małe i średnie biznesy, szczególnie przedsiębiorstwa handlowe i produkcyjne. 

Postępowanie windykacyjne – etapy

Wiesz już, co to znaczy windykacja, a także, że działania możesz zlecić zewnętrznemu podmiotowi albo zajmować się nimi na własną rękę. Przede wszystkim nie czekaj z rozpoczęciem tego procesu. Część przedsiębiorców nie wysyła wezwania do zapłaty mimo opóźnienia, gdyż obawiają się, że ucierpią na tym relacje z klientem i zakończy on współpracę. Jak wynika z badania Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor, tylko 1 na 9 firm reaguje na problemy z płatnością. W przypadku 78% z nich rozpoczęcie windykacji nie wpłynęło na pogorszenie kontaktów z klientami. Przed rozpoczęciem windykacji firmy często zgłaszają problemy z terminowym regulowaniem należności do baz dłużników, takich jak BIK. Im dłużej będziesz zwlekać, tym większe ryzyko, że nie odzyskasz należności. Jak przebiega proces windykacji?

Windykacja należności – działania polubowne

Klient przekroczył termin płatności? Zatem przypomnij mu o zapłacie. Bardzo często przedsiębiorca lub jego pracownik po prostu zapomina w natłoku obowiązków o płatności, ale wystarczy o niej wspomnieć. Jeśli zlecasz działania firmie windykacyjnej, to przeważnie skorzysta ona ze wszystkich dostępnych form kontaktu. W przypadku gdy robisz to na własną rękę, postaw na taki kanał komunikacji, z jakiego dotychczas korzystaliście: telefon, e-mail, SMS, komunikator internetowy czy inny. Zdarza się, że firmy nie reagują na e-maile, a wystarczy jeden telefon, aby uzyskać zapłatę. 

Jeśli pierwsza próba nie przyniesie efektu, spróbuj kolejny raz tego samego kroku. Jednocześnie napisz, jakie będą konsekwencje, w przypadku gdy nie otrzymasz należności. Gdy te działania nie poskutkują, wyślij oficjalne, pisemne wezwanie do zapłaty.

Ostateczne wezwanie do zapłaty

Przygotuj odpowiedni dokument i wyślij go ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru. Dzięki temu będziesz mieć poświadczenie, że dążyłeś do odzyskania długu bez wszczęcia postępowania sądowego. Jeśli jednak będziesz musiał wytoczyć proces, jednym z potrzebnych dowodów będzie właśnie potwierdzenie wysłania ostatecznego wezwania do zapłaty.

Taki dokument powinien zawierać dane adresowe dłużnika i Twoje, a także informacje identyfikujące należność – numer faktury, kwoty netto i brutto, termin zapłaty. Określ, ile czasu dajesz dłużnikowi na uregulowanie płatności, np. 14 dni, i co się stanie, jeśli nie wywiąże się on z zobowiązania w terminie. Skuteczne jest poinformowanie, że dodasz dłużnika do baz dłużników.

Jak wynika z badania Skaner MSP, Q4 2020 r., 75% dłużników spłaca dług po negatywnym wpisie w bazach dłużników. Użytkownicy big.pl odzyskali 57% należności, które wprowadzono do rejestru w terminie dwóch lat od tego momentu. Dla wielu zadłużonych ryzyko adnotacji w spisie dłużników jest nie do akceptacji, dlatego po takiej ostrzegawczej wiadomości uregulują zobowiązanie. Możesz wpisać go na listę big.pl dopiero, kiedy minie 30 dni od terminu zapłaty. 

Wezwanie może zawierać również informację o konieczności zapłacenia kary przez dłużnika za przeterminowaną płatność. Tej możesz oczekiwać nawet, jeśli opóźnienie wynosi jeden dzień. Jak wynika z art. 10 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, masz prawo uzyskać 40 euro z tytułu nieterminowej spłaty, jeśli wartość należności wynosi do 5 tys. zł, 70 euro, gdy jest to powyżej 5 tys. zł, a nie więcej niż 50 tys. zł, zaś 100 euro, gdy kwota przekracza 50 tys. zł. Do tego dochodzą odsetki za opóźnienie. W przypadku podmiotów publicznych leczniczych wynoszą obecnie 14,75%, a pozostałych – 16,75%.

Windykacja długów – postępowanie sądowe

Jeśli podjęte czynności windykacyjne okażą się nieefektywne, kolejnym krokiem jest postępowanie sądowe. O ile uzyskasz pomyślny wyrok, środki na spłatę zadłużenia może odzyskać komornik z majątku dłużnika. Możesz skierować sprawę do sądu tradycyjnego lub internetowego – EPU (Elektronicznego Postępowania Upominawczego). Rocznie za pośrednictwem EPU rozstrzyganych jest około 250 tys. spraw, a powstało ono głównie po to, aby odciążyć tradycyjne sądy i przyspieszyć podejmowanie decyzji.

Wejdź na stronę e-sad.gov.pl/ i złóż pozew. Musisz dodać informacje o dowodach i opisać sprawę. Najlepiej jeśli na tym etapie poprosisz o pomoc prawnika, gdyż jeśli popełnisz błąd, pozew zostanie odrzucony i stracisz kolejne miesiące. Strony postępowania nie są zobowiązane do pojawienia się w sądzie – są informowane o wyroku. 

Jeśli wszystko pójdzie po Twojej myśli, sąd wyda nakaz zapłaty długu z odsetkami i kosztami postępowania. To jednak nie oznacza, że dłużnik uiści płatność. Nawet decyzja sądu może go nie przekonać. Należy również pamiętać, że jeśli dłużnik nie wykazuje dochodów, a jego majątek nie jest wystarczający do pokrycia zadłużenia, komornik może być w stanie wyegzekwować spłaty. Komornik nie może również zabrać całej pensji dłużnika. W polskim porządku prawnym funkcjonuje również kwota wolna od zajęcia komorniczego.

Nadanie klauzuli wykonalności

Kiedy zapadnie wyrok, trzeba mu nadać klauzulę wykonalności – złóż o nią wniosek do sądu. Wtedy będziesz mieć już wszystko, czego potrzebujesz, aby komornik rozpoczął egzekucję. Ma on duże uprawnienia – może m.in. zająć konto dłużnika, jego nieruchomości, ruchomości. Jego celem jest znalezienie środków na pokrycie długu. To jednak nie oznacza, że może pobrać każdą kwotę należącą do dłużnika czy odebrać wszystkie rzeczy, które składają się na jego majątek. Przepisy przewidują ograniczenia. 

Tylko w 2021 r. przeprowadzono 7 924 964 sprawy egzekucyjne. Jaka była ich skuteczność? Analizy pokazują, że daleka od oczekiwanych. W 2020 r. komornicy odzyskali 9,248 mld zł, czyli 14,86 proc. sumy długów zgłoszonych do ściągnięcia. Jeśli jednak chcesz zdobyć środki od kogoś, kto ignoruje wszelkie próby ściągnięcia długu, egzekucja komornicza jest ostatnią deską ratunku.

Niektórzy wierzyciele decydują się sprzedać dług firmom, które je odkupują i płacą tylko część kwoty należności wynikającej z dokumentów. 

Windykacja – podsumowanie

Wiesz, na czym polega windykacja. Nigdy nie zwlekaj z takimi działaniami, natychmiast informuj klienta o opóźnieniach. Niektóre podmioty mają własny wydział zajmujący się ściąganiem należności i w wielu przypadkach to się sprawdza. Szybka reakcja zmniejsza ryzyko braku zapłaty.

Jak sprawdzić BIK za darmo? Instrukcja jak pobrać darmowy raport BIK

Twoja historia w Biurze Informacji Kredytowej może przesądzić, czy otrzymasz kredyt lub pożyczkę. W BIK znajdują się dane dotyczące ponad 25 mln Polaków. Dla banków, firm pożyczkowych i innych podmiotów to cenne źródło wiedzy, które umożliwia weryfikację, czy mają do czynienia z rzetelnym klientem. Ty również masz możliwość sprawdzenia, jak wygląda Twoja historia w BIK. Czy możesz to zrobić za darmo?

BIK – co to jest? 

Biuro Informacji Kredytowej jest największą bazą danych o klientach indywidualnych i przedsiębiorcach. Zawiera informacje o 159 mln rachunków, a także historię kredytową 1,4 mln firm, rolników i innych podmiotów. Istnieje od 1997 roku. Z BIK współpracują nie tylko banki, ale również zdecydowana większość największych firm pożyczkowych.

Często BIK jest utożsamiany z bazą dłużników. Tymczasem ponad 90% znajdujących się w nim wpisów jest pozytywnych. Często błędnie interpretowana jest również informacja, że ktoś jest w BIK. Nie oznacza to nic złego. Masz kredyt, pożyczkę, kartę kredytową albo jesteś poręczycielem? To oznacza, że dane na Twój temat są w BIK-u. 

Starasz się o kredyt? Wtedy Twoje dane również przesyłane są do BIK. Następnie do bazy będą regularnie trafiać informacje, czy spłacasz zobowiązanie – zarówno, kiedy robisz to w terminie, jak i kiedy masz opóźnienia. Te dane są aktualizowane co najmniej raz na tydzień. Jeśli przydarzy Ci się nieterminowa wpłata powyżej 60 dni, bank musi Cię poinformować, że jeśli w najbliższym czasie nie uregulujesz zaległości, informacja o tym pozostanie w BIK przez 5 lat, licząc od dnia, w którym spłacisz całe zobowiązanie. Taka zaległość w zasadzie przekreśla szanse na kredyt, a w wielu przypadkach – na pożyczkę pozabankową. W takiej sytuacji możesz starać się znaleźć chwilówkę bez BIK. Standardowo informacje o zobowiązaniu znikają po jego spłacie. 

Uwaga: może się zdarzyć, że w BIK-u znajdują się nieprawdziwe lub nieaktualne dane. Jak twierdzi Federacja Konsumentów, do takich sytuacji dochodzi dosyć często, a zainteresowani dowiadują się o tym, np. kiedy wnioskują o kredyt i otrzymują odpowiedź odmowną. W takim przypadku należy złożyć reklamację do firmy lub instytucji, która przekazała te dane. Odpowiedź powinna nadejść w ciągu 30 dni.

Jeśli zamierzasz ubiegać się o kredyt, najpierw sprawdź dane na swój temat w BIK-u. Możesz potrzebować jak najszybciej środków od banku, a tymczasem przez negatywne wpisy ten moment zostanie odłożony w daleką przyszłość. 

Jak sprawdzić BIK za darmo?

Dzięki tej weryfikacji wiesz, jakie dane na Twój temat widzi instytucja finansowa. Sprawdzisz, co konkretnie spowodowało, że bank odrzucił wniosek o kredyt. Poza tym zweryfikujesz, czy nie jesteś ofiarą przestępstwa – czy ktoś nie zaciągnął zobowiązania na Twoje dane. Wydaje Ci się, że taki problem nie występuje? Tylko w II kwartale 2023 roku doszło do 2,1 tys. prób wyłudzeń kredytów na łączną kwotę 50,3 mln zł. Jak widzisz – istnieje a jego skala jest bardzo duża. 

Czy możesz sprawdzić BIK za darmo? Tak, o ile interesują Cię dane, które dotyczą Ciebie. 

Co zawiera płatny raport BIK?

Znajdują się w nim informacje, które charakteryzują Twoją wiarygodność płatniczą. Poznasz dzięki niemu:

  • szczegółową historię zobowiązań kredytowych (z BIK) i finansowych (z BIG InfoMonitor),
  • wskaźnik Twojej sytuacji płatniczej – sprawdzisz, czy nie masz opóźnień w płatnościach,
  • informacje o wakacjach kredytowych,
  • tzw. scoring, czyli ocenę punktową BIK. 

Przykładowy raport wygląda następująco:

Źródło: https://www.bik.pl/raport-demo/

Co zawiera darmowy raport BIK?

Znajdziesz w nim mniej danych niż w raporcie płatnym. Są to podstawowe informacje o Twojej historii kredytowej i zobowiązaniach finansowych. Dowiesz się z niego:

  • czy jesteś wpisany do BIK jako dłużnik,
  • ile wynoszą Twoje ewentualne zaległości,
  • kto wpisał Cię do bazy.

W darmowym raporcie nie ma graficznej prezentacji i analizy danych. W płatnym znajduje się scoring, czyli ocena punktowa Twojej historii kredytowej. Im wynosi więcej, tym większe szanse, że Twój ewentualny wniosek o kredyt zostanie zaakceptowany. 

Jak sprawdzić raport BIK za darmo? 

Musisz założyć konto, a następnie zwrócić się o wydanie tego raportu. Ekspresowo możesz mieć wydany tylko płatny. Jeśli interesuje Cię odpłatne uzyskanie, to za jeden zapłacisz 49 zł. Możesz także zakupić pakiet 6 raportów za 129 zł. 

Źródło: https://www.bik.pl/klienci-indywidualni/raport-bik

Jak uzyskać raport BIK za darmo? Oto kolejne kroki, które musisz podjąć:

  1. Wejdź na stronę https://nowekonto.bik.pl/register/b2c i wypełnij formularz. Przygotuj dokument tożsamości potrzebny do weryfikacji. Na koniec kliknij na dole strony Dalej. 
  1. System poprosi Cię o weryfikację danych. Zrób to i ponownie kliknij Dalej. 
  1. Następnie musisz przesłać skan dowodu osobistego i wykonać przelew weryfikacyjny z Twojego rachunku. Nie powinno to być konto wspólne. 
  2. Teraz możesz się już zalogować. Potrzebujesz do tego adresu e-mail, ustanowionego hasła i numeru PESEL.
  1. W panelu nie znajdziesz opcji, dzięki której klikniesz i automatycznie złożysz wniosek o raport BIK. Kliknij ikonę koperty – to wiadomości. 
  1. Wyślij prośbę o wysłanie raportu BIK dotyczącego Twojej osoby. Zostanie wówczas nadany numer zgłoszenia. Z otrzymanej automatycznie wiadomości wynika, że na przesłanie raportu, BIK ma maksymalnie 30 dni. 
  1. Kiedy raport będzie gotowy do pobrania, otrzymasz wiadomość. 

Uwaga: darmowy raport BIK możesz pobrać raz na pół roku. 

Co jeśli potrzebujesz raportu BIK ekspresowo? 

W takim przypadku skorzystaj z płatnego raportu za 49 zł. Ewentualnie rozważ opcję za 89 zł z alertami BIK. Dzięki nim, jeśli ktoś złożyć wniosek o kredyt na Twoje dane, otrzymasz powiadomienie. Jeśli okaże się, że posiadasz negatywny wpis w bazie, możesz zastanowić się nad wzięciem Pożyczki bez BIK.

Ile komornik może zabrać z pensji? Kwota wolna od zajęcia komorniczego w 2023 roku

Zajęcie komornicze jest ostatecznym środkiem w stosunku do osób, które nie regulują zobowiązań. Wierzyciel składa sprawę do sądu, a po pomyślnym wyroku,  jeśli dalej dłużnik nie płaci, dochodzi do egzekucji komorniczej. Komornik ma prawo zająć środki na rachunku bankowym, ruchomości, nieruchomości, aby odzyskać należność. Może również zająć wynagrodzenie dłużnika. Czy całe? 

Egzekucja komornicza a windykacja

Zdarza się, że pojęcia te są mylone. Windykacja oznacza proces podejmowania prób uzyskania zapłaty należności. Zalicza się do niej m.in. pisemne, telefoniczne czy bezpośrednie wezwania dłużnika do uregulowania długu. Etapem windykacji jest również postępowanie sądowe. Dopiero, jeśli te wszystkie działania łącznie z wyrokiem sądu nie przyniosą efektu, sprawa może trafić do komornika, który ma duże uprawnienia w zakresie zajmowania oszczędności czy majątku dłużnika. 

Liczba prowadzonych w Polsce postępowań komorniczych jest ogromna. Według Krajowej Rady Komorniczej na dzień 3 czerwca 2022 roku działało 2198 komorników sądowych, 1290 asesorów komorniczych oraz 304 aplikantów komorniczych. W 2021 roku przeprowadzili 7 924 964 sprawy egzekucyjne. 

Komornik ma prawo zająć samochód, motocykl, sprzęt AGD, komputer, działkę, mieszkanie, dom, ale także pieniądze. Jak to wygląda w przypadku wynagrodzenia? Ile komornik może zabrać z wypłaty? Czy obowiązuje minimum środków, które musi zostawić na koncie dłużnika?

Ile komornik może zabrać z pensji w 2023 roku?

Kiedy dojdzie do zajęcia wynagrodzenia, komornik nie ma prawa pobrać wszystkich środków bez względu na wysokość pensji. Obowiązuje kwota wolna od zajęcia i maksymalny procent zajęcia komorniczego. 

Maksymalna kwota zajęcia komorniczego w przypadku wynagrodzenia może wynieść:

  • 60% pensji w przypadku długów alimentacyjnych,
  • 50% wynagrodzenia gdy źródła długów są inne.

Czy komornik może zająć najniższą krajową?

Jeśli chodzi o kwotę wolną od zajęcia komorniczego, to zależy ona od obowiązującego minimalnego wynagrodzenia. Od 1 lipca wynosi ono 3600 zł (2784 netto). Komornik może pobrać nadwyżkę dla zarobków netto ponad minimalne wynagrodzenie, ale nie więcej niż wspomniane 50% pensji. To oznacza, że jeśli masz długi niealimentacyjne, to na Twoim koncie z wypłaconej pensji zostanie minimum 2784 zł. Jeśli masz wysoką pensję, to komornik nie może zająć całej nadwyżki, a jedynie do wysokości 50% zarobków.

Sytuacja wygląda inaczej w przypadku długów alimentacyjnych. Tu nie obowiązuje kwota wolna od zajęcia, a podlega mu do 60% wynagrodzenia bez względu na jego wysokość. 

Zatem przyjrzyjmy się różnym przypadkom. Załóżmy, że wynagrodzenie wynosi:

  • 3600 zł brutto, czyli 2784 zł netto (standardowe długi niealimentacyjne) – komornik nie może zająć wynagrodzenia.
  • Powyżej 2784 zł netto – komornik pobiera nadwyżkę ponad tę kwotę.
  • 3600 zł brutto, czyli 2784 zł netto, ale masz długi alimentacyjne – zajęciu podlega 60% wynagrodzenia. Kwota pensji nie ma znaczenia. 

Niepełny etat a zajęcia komornicze

W przypadku zatrudnionych na część etatu obowiązują te same zasady zajęcia – wspomniane 50% i 60%. Proporcjonalnie zmniejsza się kwota, która nie zostanie zabrana z konta dłużnika. Jeśli osoba jest zatrudniona na ½ etatu, komornik musi zostawić połowę minimalnego wynagrodzenia. W przypadku gdy ¼, na koncie powinno pozostać 25% najniższej pensji. 

Zajęcie wynagrodzenia z umowy cywilnoprawnej

Wiesz, ile wynosi kwota wolna od zajęcia komorniczego w 2023 roku. A jak to wygląda w przypadku umów cywilnoprawnych? Komornik może pobrać nawet 100% wynagrodzenia, ale nie zawsze. Jeśli ten dochód jest głównym i stałym źródłem utrzymania, wtedy komornik powinien zastosować te same limity, które obowiązują w przypadku umów o pracę. Co istotne, dłużnik musi powiadomić komornika, że środki z podpisanej umowy są jego jedynym zarobkiem. W przeciwnym wypadku zajęte zostanie całe wynagrodzenie i niemożliwe już będzie odzyskanie choćby części tych pieniędzy. 

Czy komornik może zająć całą wypłatę w takim przypadku? Ma do tego prawo. Żeby tak się nie stało, musisz udokumentować, że wynagrodzenie nie podlega zajęciu. Do komornika powinna trafić kopia umowy zlecenia i potwierdzenie regularnych wpływów z tego tytułu.

Te zasady nie obowiązują w przypadku umowy o dzieło, gdyż z jej charakteru wynika, że nie jest powtarzalna ani regularna. Zatem komornik ma prawo zająć 100% dochodu z tego tytułu. Nie ma znaczenia kwota. Nie obowiązują żadne ograniczenia. 

Czy komornik może zabrać całą pensję?

W przypadku wynagrodzenia z umowy o pracę nie ma takiej możliwości, bez względu, czy dotyczy to długu alimentacyjnego, czy innego. Jeżeli dorabiasz i osiągasz dochód z umowy zlecenia lub umowy o dzieło, można zająć całą kwotę uzyskaną z tego tytułu. Jeśli to jedyne źródło zarobku dłużnika, teoretycznie nie musi być zajęte. Możliwe, że komornik nawet sam ustali, że ten dochód nie podlega zajęciu, ale nie ma on takiego obowiązku. Więc to dłużnik musi go o tym powiadomić. 

Komornik zabrał mi całą wypłatę – co zrobić?

Wiesz już, ile komornik musi zostawić na koncie w 2023 roku. Możliwe, że dojdzie do pomyłki i pobierze on większą kwotę niż powinien. To nie oznacza, że nie odzyskasz tych środków. Nie zawsze musi to być wina komornika. Zajęcie wynagrodzenia trafia do pracodawcy i to on odpowiada za przelanie odpowiedniej kwoty. Jeśli na Twoje konto doszła mniejsza suma, to wina zatrudniającego. W takim przypadku skontaktuj się z pracodawcą i poinformuj go o błędzie. Jego zadaniem jest doprowadzenie do zwrotu środków. Jeśli sam skomunikujesz się z komornikiem, nie przyniesie to efektów. 

Gdy do komornika trafi kwota z tytułu zajęcia świadczenia, które jest wyłączone z egzekucji, to błąd leży po jego stronie. Zajęciu nie podlegają m.in. świadczenia rodzinne, alimenty, dodatki rodzinne, pielęgnacyjne, zasiłki dla opiekunów, świadczenia z pomocy społecznej i świadczenia integracyjne. W takim przypadku skontaktuj się bezpośrednio z komornikiem. Masz na to 7 dni od momentu zauważenia bezprawnego zajęcia środków. Najszybciej zrobisz to telefonicznie. Nie jest wymagana forma pisemna. Komornik powinien niezwłocznie zająć się odzyskaniem środków. Jeśli tego nie zrobi, ponownie go o tym poinformuj. W przypadku gdy i to nie przynosi efektu, możesz zgłosić skargę na czynności komornicze. Zanim to zrobisz, powiadom o takim planie komornika.

Kontakt z Inspektorem Ochrony Danych pod adresem e-mail iod@markonline.pl